Therapieën

Er zijn een aantal verschillende therapieën : 

 

 MBT, Mentalisation based treatment.

 

 Mentalisation based treatment word ook wel mentaliseren bevorderende therapie. 

 

 MBT is ontwikkeld in engeland door Anthony Bateman in samenwerking met Peter Fonagy. Mentaliseren houdt in, dat u uw eigen gedrag en dat van anderen kunt begrijpen en verklaren vanuit achterliggende gevoelens, gedachtes, behoeftes  en motivatie.Bij mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis neemt het mentaliserend vermogen snel af bij verhoogde spanning, bijvoorbeeld wanneer contacten met anderen intenser en hechter worden. Als dat gebeurd, worden zij overspoeld  door emoties, voelen ze zich snel bekritiseerd en afgewezen, vullen zij gedachten bij anderen in of reageren impulsief vanuit een bepaalde gevoelstoestand.  MBT behandelingen zijn gericht op het versterken van het mentalizerend vermogen.

Therapeuten proberen samen met de patiënt te achterhalen wanneer het mentaliseren afneemt, hoe dit samenhangt wat er net ervoor gebeurde en hoe dit leidt tot bepaalde klachten en symptomen. Hierdoor wordt het voor de patiënt steeds duidelijker wie hij/zij is ( er ontstaat een sterker zelfgevoel/zelfbeeld/identiteit) en wat de patiënt met zijn/haar problemen kan en wil. Na een behandeling volgens het MBT model ontstaat en verbeterd mentaliserend vermogen met als gevolg : minder klachten (met name angst en depressie), grote afname van het middelen misbruik (indien van toepassing), beter functioneren in sociale relaties en in de maatschappij, belangrijke blijvende veranderingen op een aantal gebieden zoals zelfbeeld en zelfcontrole, grote toename in de ervaren kwaliteit van leven en adequater gebruik van hulpverlenende instanties. Verschillende wetenschappelijke studies tonen aan dat deze behandeling blijvende positieve effecten sorteert. 

 

Hoe de behandeling er concreet uit ziet, kan verschillen. Wel hebben alle programma's een aantal kenmerken gemeen:

- Doorgaans vormt het programma een combinatie van individuele en groepstherapie 

- In de deeltijdprogramma's wordt psychotherapie aangevuld met creatief beeldende therapie, schrijfgroep en sociaal uur.

- Medicatie wordt geïntegreerd in het programma. De psychiater is doorgaans niet tegelijk de hoofd behandelaar 

-De behandeling wordt regelmatig geëvalueerd in het bijzijn van de patiënt. 

- De patiënten worden begeleidt bij het stabiliseren van hun sociale omstandigheden.

- De therapeuten zijn vaak erg actief en vertrekken van een 'niet wetende' houding om het mentaliseren van bij de patiënten te bevorderen.

-Het team zal voortdurend inspanningen doen om informatie zorgvuldig over te dragen, behandellijnen doorheen de programma onderdelen vast te houden en op een consistente manier de interventies toe te passen.

 

DGT, Dialectische gedragstherapie

 

De dialectische gedragstherapie ofwel de Linehan therapie is een therapie voor mensen met ernstige borderline problematiek . 'De aanpak is ontwikkeld door de Amerikaanse therapeute Marsha Linehan. In 1995 werd deze methode in Nederland geïntroduceerd en oorspronkelijk alleen gegeven in de Jellinek kliniek in Amsterdam. Na een proefperiode is in 2007 ook op diverse andere plekken te volgen. DGT heeft als doel het aanleren van verschillende vaardigheden om zo goed mogelijk op problemen te reageren. De therapie is voornamelijk gekoppeld aan problemen die kenmerkend zijn voor iemand met bps, zoals bijvoorbeeld rationele problemen, gedrag en impulsbeheersing,  instabiele identiteit, emotioneel labiel zijn en cognitieve stoornissen. Kort samengevat leert een cliënt zijn gedrag en gedachten te 'managen' . Clienten leren zich bewust te worden van de manier waarop zij reageren, denken en voelen, en hier effectief op te reageren.

De behandeling bestaat uit twee onderdelen, namelijk een individueel psychotherapie en een groepstraining psychosociale vaardigheden. Deze vaardigheden zijn gericht op: het goed waarnemen van zichzelf (kernoplettendheid) , interpersoonlijk functioneren ( intermenselijke effectiviteit), emotieregulatie en het omgaan met crisissen.

 

Modules

Er zijn vier modules. Kernoplettendheid , intermenselijke effectiviteit, emotieregulatie en het verdragen van crisis.

 

- Kernoplettendheid: oplettendheidsvaardigheden staan centraal binnen de "DGT. Het zijn de vaardigheden die het eerst geleerd worden. Het kan het best beschreven worden als 'met volledige, niet oordelende- overgave op een taak of activiteit gericht zijn. Dit kan een gerichtheid betekenen op de taak of activiteit zelf of juist een geconcentreerdheid op eigen belevingen en lichamelijke gewaarwordingen. Alle oordelen over de activiteit of belevingen dienen te worden losgelaten of verminderd.

 

- Intermenselijke effectiviteit: De intermenselijke reactiepatronen die in de DGT vaardigheidstraining geleerd worden vertonen veel overeenkomsten met de vaardigheden die geleerd worden in veel assertiviteitstrainingen en in trainingen voor het oplossen van intermenselijke problemen. In deze module worden effectieve strategieën geleerd om 'te vragen wat je nodig hebt' om 'nee te kunnen zeggen' en te kunnen omgaan met intermenselijke conflicten.

 

- Emotieregulatie: In deze module wordt de betekenis en de functie van emoties geleerd en hoe deze emoties worden herkend en benoemd. Er wordt aandacht besteed aan het verminderen van emotionele kwetsbaarheid door bijvoorbeeld gezond te leven en te stoppen van het onjuist gebruik van middelen. Het aantal positieve ervaringen en gevoelens kan toenemen omdat er gewerkt wordt aan het vermeerderen van prettige gebeurtenissen. 

 

- Het verdragen van crisis: Het gaat hier om het leren verdragen en overleven van crisissituaties door gebruik te maken van vaardigheden zoals concentratie, afleiding zoeken en ontspanning. Het maken van een crisissignaleringsplan kan onderdeel zijn van deze module.

 

 

 Schematherapie 

 

Schematherapie (ST) werd ontwikkeld door de amerikaan Jeffrey Young. In deze therapie vorm wordt gekeken naar wat u als kind heb meegemaakt en hoe u in de vervulling van uw basisbehoeften gefrustreerd of zwaar gekwetst bent. U loopt dan vast in de beelden, het gevoel en het denken van vroeger. Uw reactie in het hier en nu wordt sterk bepaald door deze vroegere ervaringen, u weet zich er geen raad meer mee en u heeft te weinig voeling met de onderliggende oorzaken. Dit wordt belemmerd door gevoelstoestanden, die we binnen schematherapie modi noemen. Voorbeelden zijn, dat u op momenten helemaal niets voelt of op een ander moment erg bestraffend naar uzelf bent. Door steeds samen met de therapeuten en uw groepsgenoten te bekijken naar wat er gebeurt, kunt u zulke automatische en ook vaak vernietigende processen stop zetten. U leert om in contact te komen met onderliggende behoeften , en op deze wijze kunt u leren om andere keuzes te maken.

Schema's bestaan uit vroegere ervaringen, lichamelijke sensaties, beelden, fantasieën en gedachten. Zij geven kleur aan de bril waarmee u naar uzelf, anderen en de wereld om u heen kijkt en zijn zo erg bepalend voor de wijze waarop u in het leven staat en situaties interpreteer en ervaart . Door deze bril ziet u eigenlijk terug wat u als kind heb meegemaakt of gemist en hoe u de vervulling van uw basisbehoeften gefrustreerd of erg gekwetst bent.

Je zult in de therapie de omstandigheden die tot het ontstaan van schema's hebben geleid moeten gaan verwerken. Dat is een ingrijpend proces, omdat het vaak verdrietige, pijnlijke of zelfs traumatische gebeurtenissen gaat. Jou therapeut zal jou helpen onder ogen zien welke basisbehoeften zijn gefrustreerd en hoe het eigenlijk had moeten gaan. Vervolgens zal; de therapeut jou leren hoe je in het volwassen leven beter voor jezelf kan zorgen en anderen toestaan voor je te zorgen. Zo doorbreek je het patroon die je in je jeugd heb gevormd, en zo kom je van de negatieve schema's af.

 

TEP, transference focused psychotherapie

 

 

 

ACT, Acceptence and commitment therapie 

 

ACT is een relatief nieuwe gedragstherapie ontwikkelt door psycholoog Steven C Hayes. In deze therapie worden cliënten geleerd zich te richten op zaken die ze op directe wijze kunnen beïnvloeden, zoals hun eigen gedrag, in plaats van controle proberen te krijgen over ervaringen die niet direct te beïnvloeden zijn , zoals emoties en gedachten (dit wordt experientiele vermijding genoemd). Dit impliceert een acceptatie gerichte houding ten opzichte van deze emoties en gedachten. De kern van ACT is de filosofie dat het vechten tegen onvermijdelijke zaken uiteindelijk ten koste gaat van een waardevol leven.

 

De behandeling vindt plaats aan de hand van 6 kernprocessen. 

- Cognitieve defusie : Het leren scheiden van cognities (kennis, ideeen of overtuigingen) en gedrag. Je kunt iets anders doen dan je gedachten je ingeven, wat je dus de keuzevrijheid geeft om het 'advies' dat je brein geeft op te volgen, of niet.

- Mindfulness : De vaardigheid om oordeelvrij in het hier en nu je ervaringen te observeren en te ondergaan zonder actie te ondernemen om ervaringen te vermijden, te controleren of vast te houden.

- Acceptatie : Leren te stoppen met vechten tegen onvermijdelijke zaken in het leven, waaronder ook menselijk leed.

- Zelf-als-context : Het jezelf leren zien in context (samenhang) met je omgeving. Je problemen zijn niet wie je bent. 

- Verhelderen van waarden : Bepalen wat echt waardevol is in het leven, zoals gezondheid, relaties, vriendschap, ontwikkeling, spiritualiteit, creativiteit enz.

- Toegewijde actie of engagement :  De bereidheid om je gedrag stap voor stap te veranderen in de richting van de waarden die je aan jezelf verbonden hebt 

Het model gaat ervan uit dat alle kernprocessen met elkaar in verband staan en niet los van elkaar gezien worden. In combinatie kan het toepassen van deze processen leiden tot het ultieme doel van ACT : Psychologische flexibiliteit, ook psychische flexibiliteit genoemd. 

 

Aanvulling wordt aan gewerkt !